Το Χωριό μας

Το Κάτω Γραικικό είναι χωριό που βρίσκεται στις νοτιοδυτικές πλαγιές των Τζουμέρκων, σε υψόμετρο περίπου 530 μέτρων. Ανήκει στο Νομό Άρτας και αποτελεί μέρος της Τοπικής Κοινότητας Γραικικού της Δημοτικής Ενότητας Αγνάντων του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων που έχει την έδρα του στο Βουργαρέλι.
Το χωριό απέχει από την Άρτα:
Μέσω Ροδαυγής-γέφυρας Πλάκας 66 χλμ.  Μέσω μέσω κρυονερίου 71,2 χλμ. (Χάρτης διαδρομής), μέσω Μακρύκαμπου-Γέφυρας Τζαρή 47 χλμ. (Χάρτης διαδρομής)  και από τα Ιωάννινα 64 χλμ.  (δείτε τη διαδρομή στο χάρτη)
Μαζί με τους οικισμούς: Άνω Γραικικό, Γραβιά, Σελίο, Ρωμανό και Γουριανά, αποτελούσαν την πρώην Κοινότητα Γραικικού η οποία κατά την απογραφή του 2001 είχε συνολικά 621 κατοίκους, από τους οποίους στο Άνω Γραικικό κατοικούσαν 162, στα Γουριανά 127, στο Γραβιά 66, στο Κάτω Γραικικό 170, στον Ρωμανό 80 και στο Σελίο 16. Παλιότερα το χωριό φημιζόταν, όπως και τα περισσότερα των Τζουμέρκων για τους τεχνίτες του, κυρίως της πέτρας. Μέχρι το 1927 οπότε και μετονομάστηκε, ονομάζονταν Γρετσίστα. fek76-1927
Ανέκαθεν η κύρια απασχόληση των κατοίκων του χωριού υπήρξε η Γεωργία και η Κτηνοτροφία.
Στο βουνό, πάνω από το χωριό, αλλά και σε όλες τις βοσκήσιμες περιοχές μέσα και έξω απο το χωριό, βοσκούσαν γίδια σε μικρές οικόσιτες μονάδες.
Σήμερα σπανίζει το φαινόμενο και μόνο ως «μουσειακό» είδος μπορεί να χαρακτηριστεί και όχι σαν ενασχόληση.

Η μικρής έκτασης καλλιέργεια γίνεται σε αναβαθμίδες, με πέτρινους τοίχους (ξερολιθιές) και περιορίζεται σε καλλιέργεια κηπευτικών, πατάτας, καλαμποκιού, και ζαμπέλας (χαρακτηριστική ποικιλία σταφυλιού του ορεινού όγκου των Τζουμέρκων). izabella
Φυσικά, όλα τα παραπάνω αρκούσαν μόνο για βιοπορισμό των κατοίκων, την κάλυψη των οικιακών τους αναγκών και όχι για εισόδημα.

Κύρια πηγή εισοδήματος ήταν το μεροκάματο των ανδρών που παραδοσιακά και στην πλειοψηφία τους «ξενιτεύονταν» σε άλλα μέρη της χώρας ως οικοδόμοι, ή και εκτός αυτής, όπου δούλευαν αρχικά την πέτρα και αργότερα διάφορες ειδικότητες της οικοδομικής δραστηριότητας.
Το «ταξίδι» τους αυτό συνήθως διαρκούσε απ’ το Πάσχα μέχρι τα Χριστούγεννα. Οι παραμονές των Χριστουγέννων και η Τρίτη του Πάσχα ήταν οι μέρες που σημάδεψαν τη μνήμη πολλών απο εμάς, με αντίθετα συναισθήματα για την κάθε μία. Προσμονή, χαρά, συχαρίκια και καλούδια για την πρώτη, σφίξιμο ψυχής, λύπη και «καλό ταξείδι» για τη δεύτερη! Τα Κουδαρίτικα είναι η συνθηματική γλώσσα των «κουδαραίων» δηλαδή των κτιστών της Ηπείρου. Κουδαρίτικα με διαφορές απαντώνται στα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας και στους κτίστες των Τζουμέρκων καθώς και στην Μακεδονία και στην Θράκη. Δείτε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα όπως καταγράφηκε από τον ΧΡΙΣΤΟ Ι. ΣΟΥΛΗ, «Καθηγητού εν τω διδασκαλείων Ιωαννίνων».

Πώς θα φτάσετε